Adam Harduemont, heer van Ordingen of abt van Sint-Truiden

In de vroege middeleeuwen, vanaf 1040, vinden we in  de bronnen terug dat de heren van Ordingen samen met hun kasteel als wachtpost fungeerden op de grens van het Graafschap Loon, strategisch gelegen op de grens met het prinsbisdom Luik en het hertogdom Limburg. Loon was toen nog helemaal niet Luiks geworden. Maar veel geschreven bronnen hebben we over die periode niet. Het is pas in 1253 dat ene Messire Adam de Harduemont d’Ordange vermeld wordt.

 

Ordingen, onooglijk klein, speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Haspengouw. In 1192 vinden we de eerste vermelding terug als Ardinghen, de woonplaats (heem) van de lieden van Ardo. In 1366 werd Loon opgeslorpt door het Prinsbisdom Luik, na de successieoorlog na de dood van de laatste graaf.

In 1467 was Ordingen het decor van de Slag bij Brustem, het kasteel ging in de vlammen op maar werd herbouwd. Er was ook al vroeg een parochie met een kerk, voor het eerst vermeld in 1322 en afhankelijk van de Genovevaparochie van Zepperen. En in 1611 werd de ridders van de Duitse Orde er kasteelheren.

 

Adam d’Oupeye de Harduemont

Adam van Oupeye-Harduemont, ridder en heer van Oupeye en “Ordange” werd geboren in 1225. Zijn sterfdatum is niet bekend. Hij had vier kinderen: Lambert I van Warfusee en heer van Oupeye, Godfroid van Oupeye en heer van Ordingen, Jaques van Oupeye-Harduemont en Adam van Oupeye-Harduemont, waarvan later meer.

Zijn vader was Arnold van Oupeye-Harduemont, heer van Harduemont (1140-????), getrouwd met Hazeca van Momalle (1142-???).

Het was indertijd niet abnormaal dat de Luikse adel in Haspengouw kasteelheer werd.

De kinderen en kleinkinderen van Adam van Oupeye-Harduemont waren tot in de 14^de eeuw de heren van Ordingen, maar een gebrek aan nakomelingen maakte een einde aan de Ordingse tak van de Harduemonts en het goed ging over naar de aanverwante familie van Duras. De laatste Duras-telg, Maria van Ordingen, trouwde met Willem van Horion en vanaf toen zwaaiden de Horions de plak over Ordingen. Toen het kasteel verwoest werd in 1467 was het Willem II de Horion die het weer opbouwde.

De dochter van Willem IV de Horion, Digna, trouwde met Gerard Huyn van Amstenrade die op zijn beurt Ordingen verkocht aan de Duitse orde in 1611.

 

Nog een Adam d’Oupeye de Harduemont

Wellicht nog belangrijker voor Sint-Truiden dan vader Adam d’Oupeye de Harduemont is zijn zoon, ook Adam. Hij ging de geschiedenis is als de 43^ste abt van Sint-Truiden. En dat dit niet steeds koosjer verliep, bewijzen de ‘Gesta Abbatum Trudonensium’, de kroniek van de Abdij van Trudo.

Op 14 april 1297 overleed abt Willem II van Affligem. Zijn opvolging leek meer op een staatsgreep dan op een ‘democratische’ verkiezing. Zes dagen na het overlijden van Willem II werd Adam, de koster van de abdij, tot abt “gekozen”.

“Zijn verkiezing verliep nogal woelig. Enkele ouderen en invloedrijke personen hadden in privégesprekken reeds laten horen dat de prior bij voorkeur diende verkozen te worden; deze man nu voorkwam listig hun wensen, toen het convent in de kapittelzaal bijeengekomen was. Zonder hen vooraf te hebben verwittigd, verklaarde hij dat Adam, de koster, bij voorkeur moest verkozen worden. Zij konden deze methode niet waarderen en stonden versteld; maar anderen riepen: “Akkoord! Akkoord!" en het normale verloop niet afwachtend, gingen zij rechtop staan, hieven het ‘Te Deum laudamus’ aan en begeleidden de verkozene naar het koor”, althans volgens de Gesta.

Abt Adam was niet onbesproken. De abten hadden al een zomerverblijf in Nieuwenhoven op het einde van de 13^de eeuw. Het was Adam die de eenvoudige hoeve versterkte in 1329 en hiermee kwam hij al in botsing met de bisschoppen van Luik. Ook over zijn conflict met de architect van de abdijtoren lezen we in de Gesta. Hij kwam ook in conflict met de stad Sint-Truiden. De prinsbisschop van Luik had van de stad, het deel dat niet tot de abdij behoorde, een “gemeente”, gemaakt, een onafhankelijke parochie. De invloed van de abdij op het andere stadsdeel (Sint-Truiden was deels Luiks en deels abbatiaal) en ook de inkomsten zouden drastisch verminderen en de abt excommuniceerde de hele stad. Het kwam tot processen, tot in Rome toe. De nieuwe parochie zocht zelfs een eigen priester-pastoor, maar dat was olie op het vuur. Men ging in Sint-Truiden over tot burgerlijke ongehoorzaamheid: de brouwers weigerden nog de verplichte belastingen aan de abdij te betalen. En zij waren niet alleen!. Deze ruzie werd pas bijgelegd in 1324. Ondanks de Vrede van Nieuwenhoven moest de abt moest zelfs de stad ontvluchten.

 

De kas was leeg

Op 6 augustus 1330 overleed Adam van Ordingen, maar toen bleek dat de erfenis die hij naliet helemaal niks voorstelde. Toen de prior en de ouderen zijn geldkist openden, hingen de riemen van de geldzakjes buiten de sloten en bijna alle zakjes waren leeg. Omdat met slechts 50 pond ‘oud groten’ vond (in de 14^de eeuw zilveren munten  'aldt groot', gangbaar in onze contreien) rees een ernstige verdenking op de familie de Harduemont, lezen we in de Gesta. Zij zouden met de centen van de abdij zijn gaan lopen.

 

De Harduemontlaan

In de wijk achter het kasteel van Ordingen vinden we de Harduemontlaan, Hoogstwaarschijnlijk vernoemd naar Adam d’Oupeye de Harduemont, heer van Oupeye en Ordingen, de eerste die met naam genoemd werd als heer van Ordingen. Maar het zou ook best kunnen dat ze genoemd is naar zijn zoon Adam van Oupeye de Harduemont die in 1260 het levenslicht zag op het kasteel van Ordingen en het schopte tot abt van de Trudoabdij van Sint-Truiden, een kerkelijke hoge post van het kaliber van bisschop, die vaak aan zonen van edellieden werd aangeboden die niet genoten van de erfenis van hun vader. Lambert I werd heer van Oupeye, Godefroid werd heer van Ordingen van Jaques is niets geweten (hij stierf waarschijnlijk heel jong) en Adam kreeg het abbatiaat in één van de belangrijkste abdijen van het land. Maar beiden heetten ze … Adam!

Aanvullingen, opmerkingen, positieve feedback en verbeteringen zijn HIER steeds welkom.