De stichter van de stad 

 

Aan het kruispunt waar Stenaertberg begint ook de Sint-Trudostraat en achter het zwembad vinden we de straten die samen Trudobron heten. Vrijwel alles heet in Sint-Truiden Trudo: de Trudo-sporthal, het Trudo Ziekenhuis, de vroegere Trudo-fruitsappen, de Trudo-scouts, TrudoBird, de Trudopas, Steakhouse St-Trudo, de Trudo Scholengemeenschap, het voormalige Trudo-instituut, de Trudogezellen. Ah ja, er bestaat nog zoiets als Trudocs maar dat heeft zeker niks met Trudo te maken, en tien jaar geleden woonden er tien Trudo’s in de stad. 

 

De tijd dat iedereen wist dat het de heilige Trudo was die zijn naam aan Sint-Truiden gaf, en dat iedereen ook wist wat hij betekende voor de stad, is erg lang geleden. Door de fusie van gemeenten kwamen er plots dubbel zoveel Truienaren bij, niet altijd met hun volle goesting, en de migratie deed de rest. Voor al diegenen voor wie Trudo een nobele onbekende is, hier een les “Trudo voor dummies” 

 

1400 jaar geleden in 2028 (groot feest?) 

Bijna 1.400 jaar geleden, in 628, werd in Sarchinium (Zerkingen), het huidige Sint-Pieter, een zoon geboren. Over zijn vader graaf Wibold (Webbekom zou hiervan afgeleid zijn) is niet zoveel geweten. Trudo was de zoon van een adellijk geslacht, nauw verwant met de Merovingers en Karolingers en dus familie van Karel de Grote. Zijn moeder was de Heilige Adela, begraven in Zelem. Het was bisschop Remaclus in Zepperen die hem naar Metz stuurde om er voor priester te studeren. Daar offerde hij gans zijn bezit aan op. Hij ontving er de wijding uit handen van bisschop Clodulfus. Vanaf toen trok hij predikend door Limburg, Vlaanderen en Brabant Hij stichtte eerst een klooster in Brugge; vervolgens begon hij in 660 een kloostervestiging op zijn eigen landgoed, dat hij aan de bisschop van Metz geschonken had. 

 

Stad werd groot dankzij Trudo 

Trudo stierf in 693, maar Sint-Truiden werd pas Sint-Truiden na 1100. Toen was de abdij groot en rijk geworden want na zijn dood begon het mirakels te regenen in de stad: een lamme kon weer lopen, een melaatse werd genezen, een blinde kon weer zien, dieven kwamen weer op het rechte pad, hij temde een wild zwijn en aan zijn voeten ontsproot plots zelfs een waterbron, in scène gezet door de monniken omdat de “commerce” niet meer zo vlot ging. Want een heilige die veel mirakels doet is een trekpleister en een bron van inkomsten. Vandaag hebben we Shop & The City voor stadsmarketing, vroeger had men Trudo om veel vreemd volk naar de stad te lokken, en daar zijn vele Truienaren wel mee gevaren. 

De stad werd groter en groter, samen met de abdij die met de dag rijker en rijker werd, met bezittingen over heel het land en een abt die zich liet soigneren als een prins met kastelen en buitenverblijven. Want Trudo bracht goed op! 

 

Iconografie van Trudo 

Waaraan herken je Trudo? Eigentijdse afbeeldingen zijn er uiteraard niet: alle heiligen lijken dan een beetje op mekaar. Hoe kan je dan de ene van de andere onderscheiden? Door zijn of haar attributen. Trudo wordt meestal afgebeeld met in de ene hand een staf en in de andere hand een abdijkerk. Die herkenbaarheid was belangrijk voor de citymarketing, ook al bestond het woord toen nog niet. Feit is dat Sint-Truiden het centrum van Haspengouw werd, met een zeer grote markt, talloze kerken en andere kloosters, vele refugiehuizen (vluchthuizen en depots) van andere kloosters en abdijen, het middelpunt van de handel, een bloeiende stad met een zeer sterke omwalling, tot Lodewijk XIV hier passeerde en de stadsmuren en -poorten opblies. De wallen ruimden de plaats voor de vesten maar het handelscentrum bleef. Sint-Truiden werd en bleef de hoofdstad van Haspengouw, het epicentrum van de fruitteelt. 

 

De fruitheilige 

En waarvoor wordt de Heilige Trudo dan vereerd? Elke heilige heeft zo zijn specialiteit. De Heilige Rita voor de hopeloze gevallen, Sint-Lutgart voor de blinden, zwangere vrouwen en de Vlaamse Beweging. En de H. Trudo, die heeft de hoede over de fruittelers op zich genomen. En die hebben al wat mirakels nodig gehad. 

Voor de echte Trudo-onkundigen: Trudo wordt ook gevierd. Jaarlijks op zijn feestdag, 23 november. En dan is er een typische manier van verering in de regio Maas en Rijn voor heiligen van eigen bodem: een grotere viering om de zeven jaar. Er zijn er tien: de Zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten in Hasselt (eerste keer 1682, volgende 2024), de Zevenjaarlijkse Kroningsfeesten in Tongeren (eerste keer 1890, volgende 2030), de Zevenjaarlijkse Trudofeesten in Sint-Truiden (eerste keer in 1893, de 1200ste verjaardag van het overlijden van Trudo, volgende 2026), de Zevenjaarlijkse Sint-Remaclusfeesten in Stavelot en de Septenales in Hoei. In het buitenland zijn er de Heiligdomsvaarten in Beersel, Maastricht en Susteren in Nederland en in Aken en Kornelimünster in Duitsland. 

 

Roep naar nieuwe Trudo stoet 

In 2019 stapte men in Sint-Truiden af van de traditionele optocht/stoet/processie waarbij wijken en deelgemeenten mekaar proberen de loef af te steken in het presenteren van een thema en een grote optocht die duizenden mensen naar de stad lokte. In 2019 werd Trudo geëerd met een fantastisch openluchtspel met honderden deelnemers en duizenden toeschouwers op de Grote Markt. Het was erg mooi, maar de roep naar de echte Trudofeesten blijft bestaan Die kunnen nu nog groter en sterker voor de dag komen nu Trudo zoveel kerkdorpen erbij gekregen heeft met evenveel ideeën en banden met zijn leven en werk. Het zou trouwens het samenhorigheidsgevoel in onze stad met zoveel verschillende entiteiten, van Gelinden tot Wilderen, van Velm tot Zepperen, enkel kunnen vergroten. Bovendien zou het leuk zijn eens te onderzoeken of deze dorpen een of andere band hebben met Trudo en zijn abdij en welke. 

 

Een devotielied uit de 15e eeuw zingt: 

O heilich Sint Truud van grooter weerden 
die den mensen te hulpen comt up der eerden 
wilt voor ons bidden , heilich sant 
al zyt ghy niet bekent in Vlaenderenlant 
hu heilich lichame rust int clooster te Aspergauwe 
wilt ons verlossen van alle rauwe. 

 

Aanvullingen, opmerkingen, positieve feedback en verbeteringen zijn HIER steeds welkom.

 

Gesta Abbatum Trudonensis deel 1 628-1138, vertaling door dr E. Lavigne, Sint-Truiden 1988